Thema's

Thema

Biodiversiteit in de bebouwde omgeving

Biodiversiteit draagt in het stedelijk gebied in grote mate bij aan een gezonde leefomgeving voor mensen, dieren en planten. Het vergroenen van de stad gaat hittestress tegen en verbetert de luchtkwaliteit en waterhuishouding. Steeds meer instanties erkennen het belang van biodiversiteit en daarmee groeit de ambitie om natuur een plek te geven in de stad. Overheden, terreinbeheerders en inwoners zetten zich daarom op verschillende manieren in voor het herstel van de biodiversiteit in de openbare ruimte. Denk hierbij aan natuurinclusief bouwen, het aanpassen van het maaibeleid of het ontstenen van tuinen en bedrijventerreinen. In de praktijk blijkt het soms echter lastig om alle ambities en ruimtelijke opgaven te realiseren. Daarom faciliteert het Deltaplan Biodiversiteitsherstel kennisuitwisseling en werkt ze samen met haar partners aan het ontwikkelen van instrumenten voor een natuurvriendelijke- en klimaatadaptieve stad.  

Wat is het doel?

Het doel van het Deltaplan is om organisaties te stimuleren en te activeren om meer aan biodiversiteitsherstel te doen. Daarom heeft het Deltaplan verschillende ambities en doelen voor de bebouwde omgeving opgesteld:

• In 2030 bestaat 5% van het landelijk gebied uit landschapselementen. Dit groeit door naar 10% in 2050;
• In 2030 wordt 50% van de openbare ruimte ecologisch beheerd;
• Iedere nieuwe ruimtelijke ontwikkeling levert een toename op voor biodiversiteit. In 2030 geldt dit voor minimaal 50% van de projecten.

Wat doet het Deltaplan voor biodiversiteitsherstel in de bebouwde omgeving?

Binnen de bebouwde omgeving zijn er veel verschillende partijen actief. Veel van deze partijen ontwikkelen tools en organiseren activiteiten over biodiversiteit. Het nadeel hiervan is dat veel parallel gebeurt en dat kennis en ervaringen zijn versnipperd. Daarom heeft het Deltaplan een werkgroep 'biodiversiteit in de bebouwde omgeving' en een community of practice voor gemeenten opgericht. Daarnaast zorgt het Deltaplan voor afstemming met overheidsbeleid.

Onze activiteiten 

• Periodieke bijeenkomsten met partnergemeenten in de Community of Practice;
• Periodieke bijeenkomsten met het kernteam van partners & organisaties die actief zijn in bebouwde omgeving;
• Kennisvragen in kaart brengen via de Kennis & Innovatieagenda van het Deltaplan;
• Afstemmen met overheidsbeleid via de Agenda Natuurinclusief;
• Organiseren van (thema)bijeenkomsten (zoals het congres Biodiversiteit en Gemeenten);
• Kennis ontsluiten en instrumentaria in kaart brengen in de Toolbox voor biodiversiteit. 

Community of Practice voor gemeenten

In de community of practice krijgen gemeenten de kans om kennis en ervaringen over biodiversiteitsherstel in de openbare ruimte met elkaar uit te wisselen. Sommige gemeenten hebben hier al jarenlange ervaring mee, terwijl anderen juist net beginnen. Via periodieke bijeenkomsten kunnen gemeenten input van elkaar vragen en recente ontwikkelingen op het gebied van beleid en maatregelen met elkaar bespreken. Daarnaast wordt er vanuit deze groep kennisvragen geïdentificeerd die bij gemeenten spelen. Deze vragen worden vervolgens bij de werkgroep onder de aandacht gebracht. Zo wordt de onderlinge samenwerking tussen gemeenten versterkt, en is er een makkelijke verbinding met expertorganisaties binnen het Deltaplan. Ook fungeert het Deltaplan als een schakel tussen ontwikkelingen in het rijksoverheidbeleid en (lokale) overheden.

Kernteam Bebouwde Omgeving

Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel werkt onder andere samen met Stichting Steenbreek, NL Greenlabel, Vereniging Hoveniers en Groenvoorzieners, MVO Nederland en Staatsbosbeheer aan het centraliseren van kennis en het in beeld brengen van bestaande instrumentaria voor gemeenten. Via periodieke bijeenkomsten houden zij elkaar op de hoogte van belangrijke ontwikkelingen zodat waar kan verbinding wordt gezocht. Daarnaast geven ze invulling aan de kennisvragen die vanuit de partnergemeenten komen. Naast het kernteam zijn ook andere organisaties genodigd om aan het overleg deel te nemen. 

Kennis samenbrengen in de Toolbox voor Biodiversiteit

Het Deltaplan werkt samen met Groen Kennisnet aan het ontsluiten en samenbrengen van kennis over biodiversiteitsherstel. In de Toolbox voor Biodiversiteit staan kennis, praktijkvoorbeelden en tools die organisaties verder helpen om de biodiversiteit te herstellen. Zo zijn er dossiers over het vergroenen van de openbare ruimte, betrekken van inwoners en beleidsstukken van gemeenten te vinden.

Naar de Toolbox

Monitoring in de bebouwde omgeving door middel van KPI’s

Organisaties die werkzaam zijn in de openbare ruimte, kunnen prestaties leveren voor biodiversiteitsherstel. Een kritische prestatie-indicator (KPI) is een indicator die gebruikt wordt om de prestatie van een grondgebruiker ten opzichte van specifieke doelen te meten. KPI’s geven hiermee handvatten om direct en effectief aan de slag te gaan met biodiversiteitsherstel. Sturen op prestaties zorgt voor betere omgevingscondities/een betere leefomgeving voor lokale dier- en plantensoorten, waardoor biodiversiteitsherstel plaats kan vinden. Door de werkgroep Monitoring van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel is een concept set KPI’s voor de openbare ruimte ontwikkeld. De scores op de KPI’s geven organisaties inzicht in hun prestaties voor biodiversiteit door de tijd heen. Daarnaast kan er worden vergeleken tussen verschillende organisaties. Deze KPI’s worden momenteel door middel van pilots in de praktijk getoetst. Bevindingen worden onder andere gedeeld in de CoP met gemeenten.

Lees de factsheet

Meer weten? 

Heb je vragen over dit thema? Neem dan contact op met Floor Edixhoven via floor.edixhoven@samenvoorbiodiversiteit.nl. 

Ben je benieuwd of partnerschap iets voor jouw organisatie is? Lees dan de brochure over wat partnerschap inhoudt.