Impuls voor biodiversiteit: start met aanleg van 350 kilometer landschapselementen

Deze maand starten negen projecten met de aanleg van meer dan 350 kilometer aan landschapselementen verspreid over zeven provincies in Nederland. Met deze initiatieven wordt een belangrijke stap gezet in het versterken van de biodiversiteit en het verduurzamen van het cultuurlandschap, als onderdeel van het Aanvalsplan Landschap.

Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) heeft een eerste 3,5 miljoen euro toegekend voor de aanleg van landschapselementen door heel Nederland. Vanuit een gezamenlijke subsidieaanvraag van Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel, boerencollectieven, landschapsorganisaties en natuurverenigingen gaan deze projecten nu van start.

Landschapselementen als bouwstenen voor biodiversiteit 

Komende maanden werken boerencollectieven, natuurorganisaties en andere lokale partijen samen aan de uitvoering van 9 projecten. Ze gaan groene en blauwe landschapselementen aanleggen, zoals bomenrijen, heggen, houtwallen, knotwilgen, poelen en natuurvriendelijke oevers. Landschapselementen vormen de ‘bouwstenen’ van ons cultuurlandschap en leveren een belangrijke bijdrage aan biodiversiteit en ze passen in ons historische cultuurlandschap. Het Aanvalsplan Landschap onderstreept met een breed consortium partijen de ambitie dat het landelijke gebied voor tenminste 10% zou moeten bestaan uit landschapselementen.  

Aan de slag met landschapselementen in 7 provincies 

In totaal wordt er meer dan 350 kilometer aan landschapselementen aangelegd, verspreid over verschillende regio's van Zuid-Limburg tot Groningen. Deze projecten zijn gericht op het versterken van de biodiversiteit in het landelijk gebied, vaak op agrarisch beheerde percelen, en sluiten aan bij de landschapstypen en de natuurbeheerplannen van de provincie, gemeente en het waterschap. Onderhoud van de elementen wordt geborgd via afspraken met betrokkenen, zoals pacht/beheer-constructies, ANLb-overeenkomsten, en bijdragen van projectdeelnemers, die instandhouding vaak voor minimaal 10 jaar garanderen. 

De aanleg van landschapselementen moet passen binnen het gebied en zal bijdragen aan biodiversiteitsherstel. Deze ecologische voordelen gaan hand in hand met verbeteringen op het gebied van waterkwaliteit, de versterking van de culturele identiteit van de gebieden en de realisatie van klimaatdoelen van de betrokken provincies 

• In Groningen gaat Boerencollectief BoerenNatuur Groningen West aan de slag met de aanleg van poelen en het herstel van houtsingels. Dit gebeurt is samenwerking met Landschapsbeheer Groningen en de plaatselijke IVN afdeling. De focus ligt hierbij op het Zuidelijke Westerkwartier.  
• In Overijssel bestaan al veel initiatieven en Landschapsbeheer Overijssel gaat in samenwerking met lokale partijen aan de slag. Partijen en initiatieven zoals Stichting Groenblauwe Diensten, Boomdeeldagen en Hoopheggen worden n dit project betrokken. Gezamenlijk wordt in Overijssel zo’n honderd kilometer aan landschapselementen aangelegd.  
• In Noord-Holland werkt Stichting Landschap Noord Holland samen met het waterschap om op afkalvende landbouwgrond een lange natuurvriendelijke oever aan te leggen in de Middelpolder. Dit moet zowel de biodiversiteit verhogen en de aanwezige Amerikaanse rivierkreeft en karpers laten afnemen.  
• In Gelderland gaan zowel Vereniging Nederlands Cultuurlandschap (VNC) als Landschap Gelderland aan de slag. VNC legt zelf ongeveer 20km aan hagen, elzensingels en knotwilgen aan in de IJsselvallei en Landschap Gelderland organiseert uitdeeldagen en locatie specifiek inrichtingsadvies voor terreineigenaren rondom de Veluwe. 
• In Zeeland wordt samengewerkt tussen Stichting Landschapsbeheer Zeeland, boerencollectief Poldernatuur Zeeland en de Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie (ZLTO). Door een eerdere inventarisatie in opdracht van de provincie kan nu op korte termijn gestart worden met de aanleg van diverse elementen en herstel van het verschillende Zeeuwse Landschappen. 
• In Noord-Brabant wordt de aanleg van houtwallen houtsingels en een aantal poelen geïntegreerd met de ambities van het Van Gogh Nationaal Park en Brabant Behaagd. Het Brabants Landschap coördineert de aanleg en borgt de inpassing en onderhoudt van de diverse elementen.  
• In Limburg zijn zowel de agrarische Coöperatie Natuurrijk Limburg als Ark Rewilding van start. Langs het stroomgebied van de Noor en de Geul legt Ark Rewilding struweelhagen en bosschages aan om water afstroom te remmen en het landschap te verfraaien. Op landbouwpercelen van 39 agrariërs legt Natuurlijk Limburg diverse elementen aan voor doelsoorten zoals de kamsalamander, vroedmeesterpad of zomertortel.  

Nieuwe mogelijkheden voor projecten in 2025 

In 2025 gaat het Deltaplan Biodiversiteitsherstel een nieuwe subsidieaanvraag doen met projecten die bijdragen aan de versterking van de biodiversiteit in het landelijk gebied. Voor organisaties die plannen hebben voor de aanleg van landschapselementen, komt er een nieuwe kans om hun projecten voor financiering aan te melden. Voor actuele informatie en updates over de procedures, is het aan te raden om onze website www.samenvoorbiodiversiteit.nl te raadplegen, je in te schrijven voor onze nieuwsbrief en/of onze LinkedIn-pagina in de gaten te houden.