Verslag bijeenkomst: monitoring landschapselementen met (geo)data

Fotocredits: Freepik

Landschapselementen vormen de bouwstenen van het Nederlandse landschap en zijn essentieel voor biodiversiteit, landschapsbeleving en duurzaamheid. Er is een duidelijke afname van landschapselementen. Monitoring is cruciaal om dit in kaart te brengen en maatregelen te treffen. Op maandag 3 februari vond er, op de Technische Universiteit Delft, een bijeenkomst plaats over het belang van monitoring, georganiseerd door het Nederlands Centrum voor Geodesie in samenwerking met het Boomregister.nl.

Het programma bestond uit een reeks presentaties van partijen die op hun eigen manier aan de slag zijn gegaan met monitoring. Gerrit-Jan van Herwaarden (LandschappenNL) deed de aftrap met zijn presentatie: “Om aan te tonen dat het slecht gaat met het landschap, en daar iets aan te kunnen doen, moet je data hebben”, begint hij. Volgens hem is de meest positieve ontwikkeling van de afgelopen tijd het Aanvalsplan Landschap, wat, onder de vlag van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel, zich ten doel heeft gesteld om 10% groenblauwe dooradering (GDBA) in het landelijk gebied te realiseren. Daarbij is het monitoren van GBDA overeind gebleven als opdracht van het ministerie van LVVN, ondanks het wegvallen van het Nationaal Plan Landelijk Gebied (NPLG). “Monitoring lijkt een detail voor de realisatie van GBDA, met het is een fundamenteel onderdeel”, benadrukt Gerrit-Jan van Herwaarden. 

 
Er zijn verschillende initiatieven benoemd om landschapselementen systematisch te monitoren, waaronder: 

Landschapselementenregister: standaard voor monitoring

Waar verschillende partijen op hun eigen manier bezig zijn met monitoring, wordt tijdens de bijeenkomst meerdere malen benadrukt hoe belangrijk het is hier een eenduidig systeem voor te ontwikkelen. Een landsdekkende methode, voor alle provincies, die landschapselementen gestandaardiseerd in kaart brengt - daar ging de presentatie van Peter van den Pol van Sogelink over: “We zitten hier bij elkaar voor monitoring, om data betrouwbaar en uitwisselbaar te maken.” De standaardmethode die op dit moment wordt ontwikkeld is het landschapselementenregister (LASREG), dat alle landschapselementen eenduidig in kaart beoogd te brengen. “Voor ons zijn een aantal dingen heel belangrijk: datastructuur, begripsdefinities, landsdekkende uniforme dataset, realistische representatie van de werkelijke geometrische situatie en aansluiting bij BGT.” Op dit moment wordt de basis van dit model gelegd, in het eerste kwartaal van 2025, zeer binnenkort, komt een eerste versie. “Hier willen we zoveel mogelijk feedback op ontvangen”, laat Peter van den Pol weten. 

Waar liggen behoeftes? 

Zowel de presentaties als de vragen en commentaar uit het publiek kwamen een aantal zaken naar voren waar men behoefte aan heeft wanneer het aankomt op het monitoren van landschapselementen: 

Afronding 

Het belang van landschapselementen wordt breed erkend, en er zijn verschillende initiatieven om monitoring en registratie te verbeteren. Er zijn echter nog uitdagingen, zoals het verbeteren van datakwaliteit, het versterken van samenwerking en het ontwikkelen van uniforme standaarden. Vanuit het Deltaplan faciliteren we een kenniskring 'Monitoring' voor onze partners. Heb je daar interesse in? Klik hier voor meer informatie.